Track & Trace: Wat is het en hoe wordt het toegepast?

We kennen het allemaal: na een online bestelling ontvangen we een code waarmee we ons pakket kunnen volgen. Dit noemen we tracking. Maar gaat het product later stuk, dan kan de fabrikant via het serienummer achterhalen waar, wanneer en met welke onderdelen het gemaakt is. Dat noemen we tracing. Samen vormen deze twee elementen het industriële track & trace: het vermogen om producten door de hele keten heen te volgen en hun geschiedenis te herleiden. 

Track & trace is vandaag de dag veel meer dan een logistieke tool. In dit artikel ontdek je wat track & trace inhoudt, hoe het werkt, welke voordelen het biedt en in welke sectoren het onmisbaar is geworden. Ook zoomen we in op de technologieën achter deze systemen en wat je moet weten voor een succesvolle implementatie. 

Wat is track & trace in de industrie? 

In industriële omgevingen draait track & trace om het kunnen volgen en herleiden van producten en onderdelen gedurende hun volledige levenscyclus. Dat begint bij de ontvangst van grondstoffen en eindigt bij levering aan de klant — en soms zelfs verder, richting onderhoud of recycling. 

Om dit mogelijk te maken, krijgt elk item een unieke identificatie, zoals een barcode, QR-code of RFID-tag. Deze wordt bij elke processtap gescand en vastgelegd. Zo ontstaat er een compleet digitaal spoor van het item: waar het zich bevindt, welke bewerkingen het heeft ondergaan en welke materialen zijn gebruikt. 

Tracken betekent het realtime volgen van een item door de keten: “Waar is het nu?” 

Tracen betekent het achterhalen van de herkomst: “Waar komt het vandaan en wat is ermee gebeurd?” 

Een goed track & trace-systeem combineert beide en geeft dus zowel inzicht in actuele status als historische gegevens. 

Waarom is track & trace essentieel? 

1. Complexe supply chains beheren 

Moderne productieprocessen zijn vaak wereldwijd verspreid. Een product kan tientallen onderdelen bevatten, afkomstig van verschillende leveranciers. Zonder traceerbaarheid is het onmogelijk om overzicht en controle te houden. 

Track & trace zorgt dat elk onderdeel herleidbaar is tot de bron. Dit is essentieel voor kwaliteitscontrole, aansprakelijkheid en naleving van wetgeving. Denk aan voedselveiligheid, medische hulpmiddelen of chemie: hier zijn bedrijven wettelijk verplicht om volledige traceerbaarheid te kunnen aantonen. 

2. Kwaliteitsborging en risicobeheersing 

Fouten in productie kunnen grote gevolgen hebben: terugroepacties, schadeclaims of reputatieschade. Met track & trace kunnen afwijkingen snel gelokaliseerd worden. Bij een defecte batch kan men exact bepalen welke producten risicovol zijn, zodat alleen die worden teruggeroepen. 

Ook intern helpt traceerbaarheid: je kunt analyseren welke onderdelen of processtappen verantwoordelijk zijn voor defecten en deze gericht verbeteren. 

3. Klantvertrouwen en transparantie 

Consumenten en zakelijke klanten verwachten steeds vaker transparantie. Ze willen weten waar producten vandaan komen en hoe ze zijn gemaakt. Track & trace maakt het mogelijk om die informatie te delen via bijvoorbeeld QR-codes op verpakkingen. 

Dit verhoogt het vertrouwen in jouw merk en biedt bovendien een kans om extra informatie toe te voegen, zoals duurzaamheidslabels of productieomstandigheden. 

4. Efficiëntie en procesoptimalisatie 

Track & trace levert waardevolle data op. Door realtime inzicht in goederenstromen kunnen bedrijven sneller beslissingen nemen, knelpunten identificeren en voorraden optimaliseren. Denk aan snellere orderverwerking, minder zoekwerk en een hogere leverbetrouwbaarheid. 

Toepassingen per sector 

Maakindustrie 

In fabrieken zorgt track & trace voor volledige zichtbaarheid op de werkvloer. Elk onderdeel wordt geregistreerd bij inbouw, elke processtap wordt vastgelegd. Dit biedt: 

• Snelle opsporing van kwaliteitsproblemen 

• Geautomatiseerde documentatie voor audits 

• Realtime statusupdates per order 

• Slim voorraadbeheer (bijv. just-in-time levering)

  
  

Voorbeeld: In een autofabriek wordt elke airbag voorzien van een unieke tag. Bij montage wordt deze gescand. Later kan men exact achterhalen in welke voertuigen een foutieve airbag terecht is gekomen. 

Logistiek 

Track & trace is onmisbaar in transport en distributie. Zendingen worden gescand bij elk logistiek knooppunt, van magazijn tot eindbestemming. Denk aan: 

• Realtime tracking voor klanten 

• Betere routeplanning 

• Minder zoekgeraakte pakketten 

• Snellere afhandeling bij afwijkingen 

  
  

Voorbeeld: Palletpooling-bedrijf CHEP gebruikt slimme sensoren om hun pallets wereldwijd te volgen. Locatie, temperatuur en beweging worden continu gemonitord. 

Farmacie 

In de farmaceutische sector is serialisatie wettelijk verplicht. Elke verpakking krijgt een unieke code die gescand wordt bij productie, distributie en aflevering in de apotheek. Dit voorkomt vervalsingen en maakt snelle recalls mogelijk. 

Voorbeeld: Sinds 2019 zijn in de EU alle receptplichtige medicijnen verplicht voorzien van een 2D-code die in de apotheek gecontroleerd wordt op echtheid. 

Voeding 

Voedselproducenten zijn wettelijk verplicht om volledige traceerbaarheid te bieden — van boer tot bord. Dit helpt bij: 

• Terugroepacties bij besmetting 

• Transparantie voor consumenten 

• Naleving van EU-regelgeving 

  
  

Voorbeeld: Een QR-code op een melkpak leidt naar info over de boerderij, het voer van de koeien en de productiedatum van de melk. 

Technologieën achter track & trace 

Barcodes & QR-codes 

Veelgebruikt vanwege lage kosten en eenvoud. Ideaal voor producten en verpakkingen. Scannen vereist wel zichtcontact. 

RFID 

Maakt draadloze identificatie mogelijk, ook zonder zichtlijn. Handig voor snelle scanning van grote hoeveelheden tegelijk. Duurder, maar schaalbaar voor industriële toepassingen. 

IoT & GPS 

Sensoren sturen continu data over locatie, temperatuur of trillingen door. Zeer geschikt voor koudeketen, high-value goederen of wereldwijde verzending. 

Software-integratie 

Track & trace werkt pas echt goed als het gekoppeld is aan je ERP, MES of WMS. Zo wordt data automatisch verwerkt en gebruikt in rapportages, planning en kwaliteitsbeheer. 

Aandachtspunten bij implementatie 

• Businesscase: Bereken de ROI vooraf. Denk aan besparingen door minder fouten, efficiënter voorraadbeheer en snellere terugroepacties. 

• Technologiekeuze: Kies de juiste tools voor jouw proces. Barcodes voor lage kosten, RFID voor snelheid, IoT voor inzicht. 

• Integratie: Zorg voor een naadloze koppeling met bestaande systemen. Vermijd datasilo's. 

• Datakwaliteit: Slechte input = slechte output. Automatiseer zoveel mogelijk en train personeel goed. 

• Verandermanagement: Neem medewerkers en partners mee. Leg uit wat de voordelen zijn en betrek ze bij de uitrol. 

Conclusie 

Track & trace is allang geen luxe meer. Het is dé sleutel tot transparantie, kwaliteitscontrole en procesoptimalisatie in je productieomgeving. Bedrijven die inzetten op traceerbaarheid profiteren van snellere probleemoplossing, meer grip op hun keten en sterker vertrouwen bij klanten.

In sectoren als voeding, farmacie en de maakindustrie is het al wettelijk verplicht. Maar ook in minder gereguleerde markten biedt het een duidelijke voorsprong op de concurrentie. Wil je voorbereid zijn op de toekomst? Dan is dit hét moment om actie te ondernemen.

Voor meer informatie of vragen, contacteer www.vlegel.technology – wij helpen je graag op weg naar een transparante, efficiënte en veilige supply chain.